اعتیاد جنسی
اعتیاد جنسی یا همان اعتیاد به سکس به معنای داشتن مشغولیت ذهنی غیر طبیعی در مورد رابطه جنسی و احساس اجبار برای درگیر شدن در آن است؛ به طوری که کارکرد روزمره و طبیعی فرد را مختل کرده و فشار روانی زیادی را به او وارد می‌کند. اگرچه در طبقه بندی اختلالات روانی امروزه اصطلاح اعتیاد جنسی به عنوان یک تشخیص رسمی وجود ندارد اما شکایات بسیاری که در این زمینه صورت می‌گیرد باعث شده تحقیقات همچنان در مورد آن ادامه داشته باشد و روانشناسان این وضعیت را به عنوان نوعی اختلال جنسی در نظر بگیرند. ما در ادامه به توضیح بیشتر اعتیاد به سکس، علل، علائم و روش‌های درمان آن پرداخته‌ایم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
منبع: اعتیاد جنسی
اعتیاد جنسی چیست؟
اعتیاد جنسی به معنای تجربه نوعی احساس اجبار برای برقراری رابطه جنسی است. حالتی که می‌توان آن را به جست و جوی مواد توسط افراد درگیر در اعتیاد به مواد مخدر و الکل تشبیه کرد. آنچه در این اختلال بیش از هر چیز به چشم می‌آید؛ مشغولیت ذهنی با سکس و احساس آرامش بعد از انجام عمل جنسی است.
این وضعیت در بسیاری از موارد نشان دهنده نوعی اضطراب پنهان در فرد است که او تلاش می‌کند از طریق سکس به آن التیام بخشد. این مشغولیت ذهنی می‌تواند در رفتارهایی نظیر داشتن شریک‌های جنسی متعدد، اعتیاد به پورنوگرافی و اعتیاد به خود ارضایی نمایان شود. اعتیاد به سکس زمانی به عنوان یک اختلال روانشناختی در نظر گرفته می‌شود که عملکرد روزانه فرد را تحت تأثیر قرار داده باشد و علی رغم تمام پیامدهای منفی فرد احساس کند که قادر به کنترل این وضعیت نیست.
برای شناخت بیشتر در زمینه اختلالات جنسی کلیک کنید.
علائم اعتیاد جنسی
از آنجایی که اعتیاد جنسی رسماً به عنوان یک اختلال در طبقه بندی اختلالات روانپزشکی مطرح نشده است علائم آن در منابع مختلف ممکن است به اشکال گوناگونی ذکر شود. به طور کل آنچه در اکثر منابع به عنوان علائم این اختلال مطرح می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
– تجربه افکار و فانتزی‌های جنسی به صورت مزمن و اجباری
– احساس اجبار به برقراری روابط جنسی متعدد حتی با افراد غریبه
– درگیری در رفتارهای جنسی علی رغم همه پیامدهای منفی که در ابعاد مختلف زندگی پدید می‌آورد.
– تلاش برای پنهان کاری و دروغ گفتن در مورد رفتارهای جنسی
– به خطر انداختن خود یا دیگری به خاطر انجام عمل جنسی
– احساس گناه اندکی بعد از ارضای نیاز جنسی خود
پیامدهای اعتیاد جنسی و اهمیت درمان آن
اعتیاد جنسی در صورت درمان نشدن می‌تواند پیامدهای منفی زیادی را از نظر سلامتی، روانی و اجتماعی به زندگی فرد تحمیل کند. برای مثال کسی که اعتیاد به سکس خود را از طریق برقراری روابط متعدد با افراد غریبه ارضا می‌کند بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری‌های مقاربتی قرار دارد. علاوه بر این آرامش ناشی از ارضای نیاز، تنها مدت زمان کوتاهی در فرد دوام می‌آورد و پس از آن اکثر افراد هجوم شدید احساس گناه را گزارش می‌دهند.
تجربه این احساس در دراز مدت می‌تواند به بروز افسردگی و اضطراب مزمن بیانجامد و سلامت روان فرد را تا حد ممکن کاهش دهد. همچنین افرادی که دچار این مشکل هستند ممکن است به خاطر رفتارهای پرخطر خود درگیری با قانون را نیز تجربه کنند و در نهایت دچار تبعات اجتماعی نیز شوند. از همین رو تشخیص به موقع و درمان این مشکل از اهمیت بسزایی برخوردار است.
برای آشنایی بیشتر در زمینه علائم افسردگی کلیک کنید.
علل ابتلا به اعتیاد جنسی
علت دقیق و مشخصی برای ابتلا به این مشکل شناسایی نشده است. با این حال براساس پژوهش‌های انجام شده در این زمینه می‌توان به عوامل زیر به عنوان زیربنای احتمالی این مشکل اشاره کرد.
– داشتن مشکلاتی در کنترل تکانه‌ها و سائق‌های زیستی
– مواجهه با تنبیه‌های بسیار شدید خانواده هنگام قرار داشتن در دوره سنی کنجکاوی جنسی
– داشتن اضطراب‌های نهفته در زندگی و ناتوانی برای پیدا کردن راه حل سازگارانه برای آن‌ها
– داشتن زمینه‌های ژنتیکی مرتبط با اختلال وسواس و اعتیاد
درمان اعتیاد جنسی
همان طور که گمانه‌زنی‌ها در مورد تشخیص و آسیب‌شناسی این اختلال همچنان وجود دارد روش‌های درمانی آن نیز از شواهد پژوهشی کمتری برخوردار است. ما در ادامه به چند مورد از روش‌های درمانی که اغلب در این زمینه به کار گرفته می‌شود اشاره کرده‌ایم.
1. درمان شناختی رفتاری
در این درمان فرد می‌آموزد که چگونه عوامل تحریک کننده این مشکل را شناسایی کرده و به کمک این کار رفتارهای سالمی را جایگزین رابطه جنسی دردسرساز کند. برای مثال اگر ریشه این رفتارهای فرد اضطراب شدید است درمانگر با آگاه کردن بیمار در مورد عوامل اضطراب زای زندگی و آموزش راهکارهای سالم مقابله با آن‌ها، به طور غیرمستقیم بر کاهش مشغولیت ذهنی فرد با سکس تأثیر می‌گذارد و میزان رفتارهای پرخطر را نیز کاهش می‌دهد.
2. دارو درمانی
برخی از پژوهش‌ها و مشاهدات بالینی نشان می‌دهند که مصرف ضد افسردگی‌ها می‌تواند برای بعضی از مراجعان مبتلا به اعتیاد جنسی فواید مثبتی داشته باشد و احساس اجبار آن‌ها به انجام عمل جنسی را کاهش دهد. این اثر می‌تواند به دلیل عوارض جانبی ضدافسردگی‌ها باشد که در برخی افراد باعث کاهش میل جنسی می‌شود.
3. استفاده از درمان‌های اختصاصی اعتیاد
برخی از متخصصان میل وسواس گونه به سکس را همانند اعتیاد به ماده مخدر در نظر می‌گیرند که باید در دسته اختلالات رفتاری طبقه بندی شود. این متخصصان بر این باورند که سکس نیز همانند مواد با تقویت کردن مدارهای مرتبط با پاداش مغز می‌تواند منجر به شکل‌گیری وابستگی جسمانی و روانی شود و نوعی بیماری مغزی مشابه را به بار بیاورد. در نتیجه در درمان این مشکل نیز باید از درمان‌های اختصاصی اعتیاد نظیر گروه درمانی یا درمان 12 قدمی بهره جست.
برای آگاهی بیشتر در زمینه مشاوره جنسی کلیک کنید.
سؤالات متداول
– آیا اعتیاد جنسی می‌تواند نشان دهنده ابتلای فرد به اختلال دوقطبی باشد؟
اختلال دوقطبی در نوع مانیا یا همان شیدایی فرد را با نوعی بالا بردن خلق مواجه می‌سازد. در این وضعیت افزایش میل جنسی و درگیری در رفتارهای جنسی پرخطر نیز می‌توانند اتفاق بیافتند که این تنها یک علامت از کلیه علائمی است که در این اختلال وجود دارد و نمی‌توان بر اساس آن به تشخیص درست رسید. در این شرایط لازم است که حتماً یک روانشناس بالینی یا یک روانپزشک از فرد ارزیابی بالینی دقیق به عمل بیاورد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از خدمات مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران بهره‌مند شوید.
منبع: اعتیاد جنسی