کانون مشاوران

عوارض استرس بر عملکرد و اعضای مختلف بدن چگونه است؟ استرس یک حس ناخوشایند درونی است که آسیب‌های بسیار زیادی به جسم و روان انسان می‌زند و باعث اختلال در عملکرد مغز، مشکلات روحی مانند افسردگی، پیری زودرس و تاثیر منفی بر فعالیت جنسی می‌شود. با این حال مقداری استرس برای انسان ضروری است چرا که بدن را برای واکنش در برابر حوادث آسیب زا آماده می‌کند. مقدار طبیعی آن به انسان کمک می‌کند که خود را با محیط سازگار کند اما میزان بیش از حد آن سلامتی فرد را به خطر می‌اندازد. در نتیجه لازم است که افراد از عوارض و آسیب‌های آن آگاه باشند و برای کنترل استرس چاره‌ای بیندیشند. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اضطراب و استرس کلیک کنید. 

منبع: عوارض استرس 

استرس چیست و چه زمانی باعث آسیب به بدن می‌شود؟

استرس برای بدن ضروری است و کمک می‌کند که فرد در مقابل شرایط آسیب زا و تهدید کننده از خود محافظت کند. زمانی که انسان با خطر روبه‌رو می‌شود، بدن به طور طبیعی از خود واکنش نشان می‌دهد. به این صورت که ترشح آدرنالین و کورتیزول شروع شده و فشار خون، ضربان قلب و تنفس افزایش می‌یابد. در این حالت فرد تحمل بیشتری برای درد دارد و با توان بیشتری فرار می‌کند. زمانی که خطر از بین برود بدن نیز به آرامش می‌رسد و فعالیت عادی خود را از سر می‌گیرد. اما حقیقت این است که امروزه این چنین خطراتی بسیار کمیاب است اما در عوض انسان‌ها استرس پایین اما مزمنی را تجربه می‌کنند که در دراز مدت آسیب بسیار زیادی به بدن و روان وارد می‌کند.

برای اطلاعات بیشتر در زمینه علائم استرس کلیک کنید.

 

عوارض استرس

از عوارض استرس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اختلال در عملکرد مغز از عوارض استرس

استرس مزمن بر روی مغز تاثیر گذاشته و باعث نابودی سلول‌های مغز می‌شود. برای مثال تحقیقات نشان داده است که ناحیه هیپوکامپ مغز پس از اختلال استرس پس از سانحه تا حد بسیار زیادی کوچک شده و عملکرد آن نیز کمتر می‌شود. ترشح مداوم کورتیزول باعث اختلال در عملکرد انتقال دهنده‌های عصبی دیگر خواهد شد. استرس تاثیر مستقیمی بر حافظه دارد و مخصوصا در کودکان باعث آسیب بیشتری می‌شود چرا که کودکان در سن رشد قرار دارند و اختلال در حافظه با مشکلات جدی همراه خواهد بود.

2. افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی

تحقیقات نشان داده است که استرس می‌تواند به عضلات قلب آسیب بزند چرا که هورمون‌های استرس ضربان قلب را افزایش داده و رگ‌های خونی قلب را منقبض می‌کند. این کار باعث می‌شود که قلب سخت‌تر کار کند و فشار خون افزایش یابد. طبق آمارها میزان بروز سکته قلبی و مرگ ناگهانی پس از حوادث عمده ناشی از استرس مانند بلایای طبیعی افزایش می‌یابد.

3. تضعیف سیستم ایمنی بدن از عوارض استرس

با گذشت زمان و وجود استرس مداوم، هورمون‌های استرس باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن و کاهش واکنش بدن در برابر مهاجمان خارجی می‌شود. افراد مبتلا به استرس مزمن مستعد ابتلا به بیماری‌های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی و همچنین سایر عفونت‌ها هستند. همچنین استرس مدت زمان لازم برای بهبودی بیماری‌ها و جراحت‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

4. پیری زودرس

استرس مزمن سلول‌های مغزی را از بین می‌برد و با کاهش فشار خون، سلول‌های پوست نیز دچار آسیب می‌شوند. تحقیقات نشان داده است که استرس، ساختارهای انتهایی کروموزوم‌ها را کاهش می‌دهد به طوری که امکان رشد طبیعی سلول‌های جدید از بین می‌رود. این اتفاق منجر به عوارضی همچون ماهیچه‌های ضعیف، چین و چروک صورت، بینایی ضعیف و به طور کلی پیری زودرس می‌شود.

برای آگاهی بیشتر در زمینه کاهش استرس کلیک کنید.

5. اضافه وزن و مشکلات گوارشی از جمله عوارض استرس

استرس مزمن باعث بروز مشکل گوارشی می‌شود چرا که در هنگام ترشح هورمون‌های استرس، فعالیت‌های غیرضروری مانند فعالیت گوارشی کاهش می‌یابد و در نتیجه فرد دچار مشکلاتی همچون نفخ، اسهال، یبوست، زخم معده، سندروم روده تحریک پذیر و غیره می‌شود.

از طرف دیگر هورمون کورتیزول میل به خوردن غذا و شیرینی جات را افزایش می‌دهد. در نتیجه فرد به مرور دچار اضافه وزن خواهد شد. همچنین ممکن است این پرخوری تبدیل به سبک زندگی و غذا خوردن فرد شود.

6. مشکلات روحی و ناتوانی در روابط اجتماعی

استرس الگوی خواب را برهم می‌زند و به همین دلیل فرد تحریک پذیر و کج خلق شده و تمرکز خود را از دست می‌دهد. در اثر این مشکلات فرد به تدریج دچار افسردگی می‌شود. در نتیجه فرد در روابط اجتماعی خود نیز با مشکل مواجه می‌شود و نمی‌تواند زندگی‌اش را به خوبی کنترل کند.

7. تاثیر منفی بر فعالیت جنسی و باروری

استرس بر روی فعالیت جنسی فرد تاثیر منفی می‌گذارد و به مرور باعث سردمزاجی جنسی و مشکلاتی همچون اختلال نعوظ می‌شود. از طرف دیگر استرس احتمال سندروم پیش از قاعدگی را افزایش داده و توانایی باروری زنان را کاهش می‌دهد. استرس در طول دوره بارداری نیز باعث بروز مشکلاتی می‌شود. برای مثال امکان سقط جنین و زایمان زودرس در زنانی که استرس مزمن دارند بیشتر است.

8. تاثیر بر پوست، مو و دندان از جمله عوارض استرس

هورمون‌های استرس بر روی فشار خون تاثیر می‌گذارند و در نتیجه پوست، مو و دندان‌ها نیز دچار آسیب می‌شوند. مثلا بسیاری از افراد در اثر استرس مزمن دچار اگزما و کهیر می‌شوند. ریزش مو و خونریزی لثه نیز از شایع‌ترین عوارض جسمی استرس است.

9. آسیب پذیری در برابر اعتیاد

همان طور که گفته شد استرس باعث مشکلات خلقی شده و احساس ناخوشایندی ایجاد می‌کند. در نتیجه فرد برای فرار از این حس منفی به سراغ مواد مخدر می‌رود. اعتیاد، مصرف الکل، قمار و غیره از مواردی است که افراد به سمت آن سوق پیدا می‌کنند. این رفتارها نه تنها استرس را کاهش نمی‌دهند بلکه در دراز مدت باعث آسیب‌های جسمی و روانی فراوان می‌شوند.

برای آگاهی بیشتر در زمینه درمان استرس شدید کلیک کنید.

 

برای کنترل استرس چه باید کرد؟

با توجه به اینکه استرس بر تمام ابعاد زندگی تاثیر می‌گذارد لازم است که برای کنترل آن چاره‌ای اندیشید. با یادگیری روش‌های کنترل استرس و تمدد اعصاب می‌توانید استرس خود را تا حد زیادی کاهش دهید و از پیامدها و عوارض آن نیز رهایی یابید. روانشناس با بررسی شرایط، ریشه مشکل را پیدا می‌کند و راهکارهایی برای کنترل استرس و کاهش عوارض آن ارائه می‌دهد. برای دریافت مشاوره در زمینه درمان استرس می‌توانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران در ارتباط باشید.

منبع: عوارض استرس